Badanie wariograficzne, również znane jako test na poligraf, pełni istotną rolę w kontekście procesu karnego, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego. Celem tego typu badania jest:
– Zawężenie puli potencjalnych podejrzanych (art.192a § 2kpk),
– Określenie wiarygodności odkrytych śladów (art.192a § 2kpk),
– Wykazanie istnienia emocjonalnego związku między badaną osobą a przestępstwem będącym przedmiotem procesu (art. 199a kpk).
Warto jednak podkreślić, że badanie wariograficzne nie jest dowodem bezpośrednim. Dowodem bezpośrednim mogą być na przykład linie papilarne pozostawione na konkretnym przedmiocie lub dowody z badania DNA, które jednoznacznie łączą dany materiał biologiczny z konkretną osobą.
Czy wyniki badania wariograficznego mogą być używane jako dowód w sprawie karnej?
W teorii każda wypowiedź, każdy przedmiot, każda ekspertyza może być potraktowana jako dowód, w zależności od uznania sądu. W Polsce, wyniki badań wariograficznych, prowadzonych jako ekspertyza przez biegłego z listy sądowej, są akceptowane jako dowody procesowe. Wariograf, często nazywany poligrafem, zyskał ogromną popularność w krajach takich jak Stany Zjednoczone czy Japonia, gdzie wyniki badania są powszechnie akceptowane jako dowód w procesie.
Jednak decydując się na badanie wariograficzne, trzeba pamiętać, że nie powinno być ono jedynym dowodem w sprawie. Wzmożony stres związany z postępowaniem karnym może wpływać na wyniki testu, nawet jeśli osoba oskarżona jest niewinna. Silne emocje mogą zniekształcać wyniki badania, co może działać na niekorzyść oskarżonego. Możliwość próby oszustwa ze strony badanego to kolejna komplikacja.
Dlatego, aby udowodnić winę, konieczne jest zgromadzenie innych, bardziej bezpośrednich dowodów niż wynik badania na wariografie. Niemniej jednak, prawidłowo przeprowadzone badanie wariograficzne może skutecznie zawęzić krąg podejrzanych, a jeszcze pewniej – wykluczyć niewinną osobę. Dowodów bezpośrednich może dostarczyć doświadczony prywatny detektyw.
Jak wykorzystać wyniki badania wariograficznego w procesie i przed nim?
Pomimo tego, że w Polskim prawie karnym wyniki badań wariograficznych są akceptowane w pewnych obszarach, artykuł 171 § 5 Kodeksu postępowania karnego zawiera zakaz stosowania technologii służących do monitorowania nieświadomych reakcji organizmu w związku z przesłuchaniem procesowym.
Niestety, zarówno sędziowie, jak i prokuratorzy, rzadko korzystają z usług biegłych wariografistów i niechętnie zlecają ekspertyzy wariograficzne. W tej sytuacji prywatny detektyw, który na co dzień korzysta z wariografu, może pełnić ważną rolę. Starannie przeprowadzone wstępne badanie i jednoznaczne wyniki mogą przekonać sąd do przeprowadzenia pełnej ekspertyzy wariograficznej.
Gdzie zlecić badanie wariograficzne?
W Polsce profesjonalne badania wariograficzne są przeprowadzane przez wysoko wykwalifikowanych biegłych z Instytutu Badań Wariograficznych. Ich usługi są dostępne zarówno dla osób prywatnych, które poszukują dowodów w różnych sprawach osobistych, jak i dla potrzeb procesowych lub karnych. W tym drugim przypadku, ekspertyzy wariograficzne mogą dostarczyć istotnych informacji, które mogą wpłynąć na decyzje sądowe. Zgodnie z normami i standardami branżowymi, badania są przeprowadzane z pełnym zachowaniem poufności i profesjonalizmu, zapewniając tym samym rzetelność i wiarygodność wyników.
Instytut Badań Wariograficznych pełni również istotną rolę w promowaniu i rozpowszechnianiu wiedzy na temat badań wariograficznych. Jego działalność obejmuje nie tylko praktyczne zastosowanie technologii wariografu, ale także edukację społeczeństwa na temat znaczenia, możliwości i ograniczeń tej metody. Ponadto, Instytut jest niezmiernie zaangażowany w utrzymanie i podnoszenie jakości oraz standardów badań wariograficznych w Polsce. Dzięki ciągłemu monitorowaniu i doskonaleniu procedur, Instytut gwarantuje, że przeprowadzane badania są zgodne z najnowszymi normami i zasadami etyki zawodowej, zapewniając wiarygodność i rzetelność uzyskiwanych wyników.